Historia i teraźniejszość
W 1954 roku, cztery lata po utworzeniu Wydziału Chemii Spożywczej, w Katedrze Technologii Fermentacji utworzony został Zakład Technologii Ziół i Aromatów. Pierwszym kierownikiem Zakładu był prof. dr Jan Muszyński, następnie opiekę nad Zakładem pełnili mgr Maria Kapuścińska i dr Janusz Kulesza. W 1962 roku Zakład Technologii Ziół i Aromatów przeniesiony został do Katedry Technologii Odżywek i Koncentratów Witaminowych, a kierownictwo Katedry i Zakładu powierzono prof. Januszowi Kuleszy, który został również pierwszym dyrektorem Instytutu Podstaw Chemii Żywności powstałym w 1970 roku i pełnił tę rolę do roku 1976. Kolejnymi dyrektorami Instytutu byli prof. dr inż. Józef Góra (od 1976 do 2002 roku), prof. dr hab. Stanisław Wysocki (od 2002 do 2015 roku), prof. dr hab. Krzysztof Śmigielski (2015 do 2021 roku) oraz od 2021 roku prof. dr hab. inż. Elżbieta Sobiecka, która pełni tę funkcję do chwili obecnej. W roku 2019 Instytut Podstaw Chemii Żywności zmienił nazwę na Instytut Surowców Naturalnych i Kosmetyków.
W 2017 z inicjatywy ówczesnego Dyrektora, prof. dr hab. Krzysztofa Śmigielskiego, powołana została wspólnota absolwentów kierunku Technologia Kosmetyków na Politechnice Łódzkiej, Łódzka Rodzina Technologów Kosmetyków, której członkami są wszyscy absolwenci ww. kierunku.
Od roku 2000 pracownicy Instytutu opublikowali kilkaset artykułów znajdujących się na liście Journal Citation Reports z punktacją międzynarodową IF. Instytut otrzymał jeden międzynarodowy patent dotyczący plazmowej technologii utylizacji odpadów, ponad 100 patentów krajowych, głównie z zakresu nowych metod i technologii otrzymywania związków zapachowych oraz pozyskiwania nowych nawozów.
Do najważniejszych osiągnięć badawczo – wdrożeniowych Instytutu należą m.in.:
- Opracowanie syntezy analogu naturalnego produktu zapachowego, którego umowa licencyjna została wykupiona przez polską firmę kosmetyczną.
- Zrealizowanie cyklu badań ukierunkowanych na wykorzystanie olejku marchwiowego produkowanego z odpadowych nasion marchwi siewnej. Wyniki badań są przedmiotem kilku patentów i publikacji w renomowanych czasopismach naukowych. Wdrożeniem opracowanej technologii są zainteresowane firmy z branży farmaceutycznej, perfumeryjnej i kosmetycznej.
- Przeprowadzenie badań nad identyfikacją alergenów w roślinach przyprawowych z rodziny Apiaceae i Laminaceae oraz ich zawartością w zależności od odmiany rośliny. Wyniki stanowią cenne informacje w opracowywaniu metod uprawy roślin jak i zaleceń dotyczących racjonalnego żywienia.
- Opracowanie i optymalizacja procesu otrzymywania fluidolatów® i hydrolatów z surowców roślinnych (produkty innowacyjne) pozyskiwanych z lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia) i ogórka (Cucumis dativus). Opracowana technologia została wdrożona przez jedną z polskich firm kosmetycznych.
Tematyka badawcza Instytutu Surowców Naturalnych i Kosmetyków obejmuje chemię związków naturalnych i żywności pochodzących z surowców roślinnych. Instytut współpracuje z otoczeniem naukowym oraz podmiotami gospodarczymi poprzez opracowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Pracownicy Instytutu są ekspertami w wielu dziedzinach np. tworzeniu nowych formulacji kosmetycznych poprzez aplikację produktów naturalnych.
Prace naukowe realizowane są w kilku obszarach i obejmują:
- izolowanie, analizę chemiczną, fizykochemiczną i sensoryczną oraz określenie właściwości biologicznych naturalnych związków zapachowych istotnych dla przemysłu kosmetycznego;
- tworzenie nowych formulacji kosmetycznych poprzez aplikację produktów naturalnych takich jak olejki eteryczne, ekstrakty roślinne, hydrolaty;
- aktywność antyoksydacyjną związków naturalnie występujących w preparatach kosmetycznych lub żywności takich jak metale, polifenole, aminy biogenne, alergeny oraz zanieczyszczeń żywności;
- określenie możliwości zastosowania nanocząstek w produkcji preparatów kosmetycznych oraz uprawie roślin konsumpcyjnych o odpowiednim potencjale antyoksydacyjnym i alergenności;
- określanie właściwości związków biologicznie aktywnych występujących w mikroorganizmach, roślinach i organizmie człowieka (peptydy, białka, kwasy nukleinowe, flawonoidy oraz mikroelementy i ich chelaty z biomolekułami) oraz ich syntetycznych pochodnych, jako nowych potencjalnych środków farmakologicznych, umożliwiających celowe i bardziej skuteczne przezwyciężanie lekoodporności nowotworów i odporności antybiotykowej drobnoustrojów;
- opracowanie efektywnych metod utylizacji odpadów przemysłowych oraz nowych metod nawożenia roślin.
